45-көнүгүү. Тексттен тарыхый сөздөрдү тапкыла, чечмелегиле. анын маанисин Толкуп турган эл мыкты жетекчиге муктаж экенин кыраакы акылында туйган Шер датка атайы жанына үч жоро ээрчитип, Кокон ордосун негиздеген Алим хандын тукуму Болот бекти издеп чыккан. Шер датка жакшы билет: Алим хандан үч уул бар эле, Шахрук бек, Ибрагим бек, Мурат бек. Үчөөнүн ичинен Ибрагим бек так талашып, ордодо Нүзүп аталыктын айтканы айткан болуп турган кезде, аскер курап Лейлекке келген. Нүзүп аталык жузбашыны колу түшүргөн. Көп узабай анык менен жиберип, Ибрагимди колго мураскордун башы алынган. Болот бек, ошол Ибрагимдин уулу, Алим хандын небереси. (Касымбеков Т. \"Сынган кылыч\").
Ответ
0
(0 оценок)
0
Тексттеги тарыхый сөздөрдү жана алардын маанилерин чечмелөө:
Шер датка - Шер датка (1831-1876) Кыргызстандын түштүгүндө белгилүү мамлекеттик жана аскер жетекчиси болгон. Ал Аксы районунда төрөлүп, кийинчерээк Кокон хандыгынын кызматында турган. Шер датка (шын аты Шералы) өзүнүн кыраакылыгы жана лидерлик сапаттары менен белгилүү болгон.
Кокон ордосу - Кокон хандыгынын борбору жана анын башкаруу борбору болгон. Бул ордо (сарай) азыркы Өзбекстандын Фергана өрөөнүндө жайгашкан. Кокон ордосу XIX кылымда Орто Азиядагы маанилүү саясий жана экономикалык борборлордун бири болгон.
Алим хан - Алим хан (1774-1809) Кокон хандыгын башкарган белгилүү хан болгон. Ал 1798-жылы хандардын бири катары бийликке келип, Кокон хандыгын кеңейтип, чыңдоо аракетин көргөн. Алим хан Кыргызстандын түштүгүндө да таасирдүү болгон.
Шахрук бек, Ибрагим бек, Мурат бек - Бул үчөө Алим хандын уулдары. Алардын арасында так талашуу жана ич ара күрөшү болгон. Ибрагим бек такка талашып, Кокон хандыгынын ичинде чоң аскердик жана саясий кагылышууларды жараткан.
Нүзүп аталык - Нүзүп аталык (аталык - хандын жанындагы эң ишенимдүү кеңешчи жана башкаруучу) Кокон хандыгындагы маанилүү саясий фигура болгон. Ал хандын саясатында жана башкаруусунда чоң роль ойногон. Нүзүп аталык Ибрагим бекке каршы аракеттерди жүргүзгөн.
жүзбашы - жүзбашы аскердик даражаны билдирет, аскердин бир бөлүгүн (жүз адам) башкарып турган жетекчи.
Лейлек - азыркы Кыргызстандагы Лейлек району. Бул аймак Кокон хандыгынын курамына кирип турган.
Болот бек - Ибрагим бектин уулу жана Алим хандын небереси. Ал дагы Кокон хандыгынын тарыхында маанилүү ролду ойногон.
Текстте Шер датка өзүнүн кыраакылыгы жана лидерлик сапаттары менен белгилүү болгондугу тууралуу баяндалат. Ал Кокон ордосундагы саясий абалдарды жакшы билип, Болот бекти издеп чыккан. Болот бек - Ибрагим бектин уулу, Алим хандын небереси экендиги айтылат. Мында тарыхый окуялар жана фигуралар аркылуу Кокон хандыгынын ичиндеги ич ара күрөш жана саясий абалдар сүрөттөлгөн.